Υποφέρεις από δυσκοιλιότητα;

Η δυσκοιλιότητα δεν είναι απλά ένα σύμπτωμα, αλλά μία πάθηση του γαστρεντερικού συστήματος. Η δυσκοιλιότητα μπορεί να επηρεάσει άτομα οποιασδήποτε ηλικίας και φύλου, αλλά κυρίως ταλαιπωρεί γυναίκες και άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Είναι η κατάσταση κατά την οποία το άτομο δυσκολεύεται κατά την αφόδευση ή οι κενώσεις του είναι λιγότερο συχνές (3 ή και λιγότερες φορές την εβδομάδα).

Η δυσκοιλιότητα επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ατόμου και αν δεν τη διαχειριστούμε μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα, όπως αιμορροΐδες, ραγάδες του πρωκτού, εκκολπώματα, δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους, ακράτεια κοπράνων, στεροκαλική διάτρηση, πρόπτωση του ορθού.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι δυσκοιλιότητας, αλλά ο πιο συνήθης τύπος είναι η λειτουργική δυσκοιλιότητα. Αυτού του τύπου η δυσκοιλιότητα  δεν οφείλεται σε ανατομικούς ή οργανικούς λόγους, όπως στενώσεις στον εντερικό αυλό, υποθυρεοειδισμό ή χρήση φαρμάκων όπως οπιοειδή.

Πώς γίνεται η διάγνωση της λειτουργικής δυσκοιλιότητας;

Τα Rome IV κριτήρια για τη διάγνωση της λειτουργικής διάγνωσης σε ενήλικες γίνεται αν ο ενήλικας έχει 2 ή και παραπάνω από τα παρακάτω συμπτώματα για πάνω από 6 μήνες:

• Λιγότερες από 3 αυθόρμητες κενώσεις την εβδομάδα
• Πίεση για πάνω από 25% των προσπαθειών αφόδευσης
• Σκληρά ή σε σβώλους κόπρανα τουλάχιστον στο 25% των προσπαθειών αφόδευσης
• Αίσθημα ορθοπρωκτικής παρακώλυσης ή απόφραξης τουλάχιστον στο 25% των προσπαθειών αφόδευσης
• Αίσθηση ατελούς αφόδευσης τουλάχιστον στο 25% των προσπαθειών αφόδευσης
• Χειροκίνητοι ελιγμοί απαιτούνται για την  αφόδευση τουλάχιστον στο 25% των προσπαθειών αφόδευσης

Επιπρόσθετα ο ασθενής θα πρέπει να έχει πολύ σπάνια υδαρή κόπρανα χωρίς τη χρήση καθαρτικών και να μην ισχύουν τα Rome IV κριτήρια για το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ).

Τα Rome IV κριτήρια για τη διάγνωση της λειτουργικής διάγνωσης σε παιδιά γίνεται αν το παιδί έχει 2 ή και παραπάνω από τα παρακάτω συμπτώματα για τουλάχιστον ένα μήνα σε βρέφη και παιδιά μέχρι την ηλικία των 4. Για παιδιά πάνω από 4 χρονών, τα παρακάτω συμπτώματα θα πρέπει να έχουν διάρκεια πάνω από 2 μήνες:

• Λιγότερες από 3 αυθόρμητες κενώσεις την εβδομάδα
• Τουλάχιστον ένα επεισόδιο ακράτειας κοπράνων την εβδομάδα, αφού το παιδί έχει αποκτήσει πλήρη έλεγχο κενώσεων
• Ιστορικό εκτενούς συγκράτησης αφόδευσης από το παιδί
• Σκληρά και με πόνο κενώσεις
• Μεγάλος όγκος κοπράνων στη ψηφιακή εξέταση του ορθού
• Μεγάλη διάμετρος κοπράνων που οδηγούν σε απόφραξη εξόδου στον ορθό

 

Πώς μπορεί να θεραπευτεί η δυσκοιλιότητα;

Η θεραπεία της δυσκοιλιότητας απαιτεί μια συνολική αντιμετώπιση που θα πρέπει να λάβει υπόψη την αιτία που την προκαλεί.

Στόχος της θεραπείας της δυσκοιλιότητας είναι η επίτευξη συχνών κενώσεων και η ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Η προγραμματισμένη ώρα για τουαλέτα και η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορούν να βελτιώσουν τη συχνότητα των κενώσεων. Βέβαια, δε θα πρέπει να αγνοούμε την ανάγκη για κένωση. Όταν αισθανόμαστε την ανάγκη για τουαλέτα δε θα πρέπει να αγνοούμε αυτό το σημάδι αναβάλλοντας χρονικά την αφόδευση. Κάτι τέτοιο οδηγεί σταδιακά στο να χάνουμε την αίσθηση ανάγκης για αφόδευση.

Άτομα με δυσλειτουργικό πυελικό έδαφος, μπορεί να βοηθηθούν από φυσικοθεραπεία με έμφαση στο πυελικό έδαφος. Σε κάποιες περιπτώσεις η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να είναι και αυτή απαραίτητη.

Σε κάθε περίπτωση, η διατροφή είναι απαραίτητη στη διαχείριση της δυσκοιλιότητας.

Διατροφή και δυσκοιλιότητα

Πολλές φορές στο γραφείο μου με ρωτάνε «τι μπορώ να κάνω για τη δυσκοιλιότητα;». Για αυτό και ετοίμασα κάποιες διατροφικές συμβουλές :

Φυτικές ίνες

Οι φυτικές ίνες είναι υδατάνθρακες και λιγνάνες που αντιστέκονται στην πέψη. Η σύσταση για φυτικές ίνες στους ενήλικες είναι 25-38γρ και στα παιδιά 0,5γρ φυτικές ίνες ανά κιλό σωματικού βάρους. Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες είναι τα σιτηρά ολικής αλέσεως, φρούτα, λαχανικά.

Ο μηχανισμός δράσης των φυτικών ινών όσο αφορά τη δυσκοιλιότητα είναι:

1. Οι φυτικές ίνες αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων και επιταχύνουν τον χρόνο διέλευσης των κοπράνων στο έντερο
2. Η ζύμωση των φυτικών ινών από τους μικροοργανισμούς που διαμένουν στον εντερικό σωλήνα παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου (για παράδειγμα βουτυρικό οξύ, προπιονικό οξύ, οξικό οξύ) τα οποία αυξάνουν το ωσμωτικό φορτίο και επιταχύνουν τον χρόνο διέλευσης των κοπράνων στο έντερο
3. Τα λιπαρά οξέα βραχείας αλύσου αλλάζουν τον όγκο του μικροβιώματος του εντερικού σωλήνα άμεσα ή έμμεσα μειώνοντας το pH του εντερικού αυλού, το οποίο επιταχύνει τον χρόνο διέλευσης των κοπράνων στο έντερο
4. Οι υδατοδιαλυτές φυτικές ίνες απορροφούν νερό και κάνουν τα κόπρανα πιο μαλακά.

Υγρά

Η επαρκής πρόσληψη υγρών βοηθάει στις τακτικές και ανώδυνες κενώσεις. Η περιεκτικότητα των κοπράνων σε νερό επηρεάζει την ένταση των κυμάτων περισταλτικότητας του εντέρου. Τα κόπρανα με μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε νερό οδηγούν σε χαμηλής ένταση κύματα περισταλτικότητας, τα οποία βοηθούν στις συχνές κενώσεις. Επιπλέον, το εμφιαλωμένο νερό πλούσιο σε μαγνήσιο και θείο βοηθάει στις συχνές κενώσεις. Χυμοί φρούτων, λόγω της περιεκτικότητάς τους σε σορβιτόλη και υγρά μπορούν επίσης να λειτουργήσουν βοηθητικά.

Προβιοτικά

Τα προβιοτικά είναι ζωντανοί μικροοργανισμοί, οι οποίοι έχουν πολλά οφέλη στην υγεία. Συχνά άτομα με δυσκοιλιότητα εμφανίζουν δυσβίωση (ανισορροπία) του εντερικού μικροβιώματος, όπου υπάρχουν σε περίσσεια στελέχη Clostridium και Enterobacteriaceae και σε έλλειψη Bifidobacteria και Lactobacilli. Τα Bifidobacteria και Lactobacilli παράγουν γαλακτικό οξύ, οξικό οξύ και άλλα οξέα τα οποία μειώνουν το pH του εντερικού αυλού και ενισχύουν την περισταλτικότητα του εντέρου. Επίσης, τα προβιοτικά έχουν αντιφλεγμονώδεις και ανοσολογικές ιδιότητες και μπορούν να βελτιώσουν κινητικές διαταραχές του εντέρου. Επιπλέον, τα προβιοτικά μπορούν να επιφέρουν μεταβολικές αλλαγές οι οποίες επηρεάζουν τον εντερικό αυλό. Για παράδειγμα, το μεθάνιο μπορεί να καθυστερήσει τη διέλευση κοπράνων στον εντερικό αυλό. Τα προβιοτικά μπορούν να λειτουργήσουν βοηθητικά στη δυσκοιλιότητα.

Φρούτα

Τα φρούτα περιέχουν φυτικές ίνες, σορβιτόλη, φρουκτόζη και φυτοχημικές ουσίες, οι οποίες βοηθούν στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας. Ιδιαίτερα φρούτα όπως το ακτινίδιο, τα δαμάσκηνα και ο λωτός.

Λιναρόσπορος

Ο λιναρόσπορος είναι ένα σπόρος ο οποίος περιέχει α-λινολενικό οξύ, λινολεϊκό οξύ, λιγνάνες και διαλυτές και αδιάλυτες φυτικές ίνες

Αν υποφέρεις από δυσκοιλιότητα μπορείς να δοκιμάσεις τα μπισκότα βρώμης ειδικά για τη διαχείριση της δυσκοιλιότητας.

Αν χρειάζεσαι εξατομικευμένες συμβουλές διατροφής για τη δυσκοιλιότητα, μπορείς να κλείσεις ραντεβού μαζί μου είτε για μια online ή δια ζώσης συνεδρία.

Αποποίηση ευθύνης

Οι πληροφορίες που παρέχονται στο παρόν ιστολόγιο έχουν ενημερωτικό και μόνο χαρακτήρα και δεν προορίζονται για τη διάγνωση ή τη θεραπεία τυχόν ιατρικών θεμάτων. Ουδεμία από τις αναγραφόμενες πληροφορίες έχει πρόθεση να υποκαταστήσει οποιαδήποτε εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία. Χρειάζεται πάντα να ζητάτε ατομικές συμβουλές, προσαρμοσμένες στις δικές σας ανάγκες και επιθυμίες, από τον προσωπικό γιατρό και διαιτολόγο σας. Αν θέλετε το δικό σας εξατομικευμένο πρόγραμμα μπορείτε να κλείσετε online το ραντεβού σας εδώ ή να τηλεφωνήσετε στο 2310 229 099.

Βιβλιογραφία 

• Bae SH. Diets for constipation. Pediatr Gastroenterol Hepatol Nutr. 2014;17:203-8. doi: 10.5223/pghn.2014.17.4.203.
• Bellini M, Usai-Satta P, Bove A, Bocchini R, Galeazzi F, Battaglia E, Alduini P, Buscarini E, Bassotti G; ChroCoDiTE Study Group, AIGO. Chronic constipation diagnosis and treatment evaluation: the “CHRO.CO.DI.T.E.” study. BMC Gastroenterol. 2017;17:11. doi: 10.1186/s12876-016-0556-7.