Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι μια από τις πιο συνηθισμένες ασθένειες του οισοφάγου και περίπου 33% των ατόμων στις ανεπτυγμένες χώρες πάσχουν από αυτή. Στη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ο οισοφάγος εκτίθεται στα γαστρικά οξέα (δηλαδή στα οξέα του στομάχου). Στο παρακάτω άρθρο θα μάθεις τι να τρως για να διαχειρίζεσαι τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

 

Τι είναι γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;

Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, υπάρχει ένα σφικτήρας που διαχωρίζει τον οισοφάγο από το στομάχι και λειτουργεί ως φραγμός παλινδρόμησης των γαστρικών υγρών. Η τροφή που έχουμε καταναλώσει  φτάνει στο στομάχι μέσω του οισοφάγου. Όταν η τροφή φτάσει στο στομάχι ο σφικτήρας που βρίσκεται στο κάτω άκρο του οισοφάγου (κάτω οισοφαγικός σφικτήρας) κλείνει και η τροφή μετά το στομάχι θα περάσει στο λεπτό έντερο για να ολοκληρωθεί η πέψη. Στη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ο σφικτήρας αυτός δεν κλείνει σωστά με αποτέλεσμα τα γαστρικά υγρά να ανεβαίνουν στον οισοφάγο. Τα τοιχώματα του οισοφάγου, όμως, είναι ευαίσθητα και δεν αντέχουν το οξύ του στομάχου,  με αποτέλεσμα να διαβρώνονται  και να οδηγούν  σε μια σειρά σοβαρών επιπλοκών.

Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν στο να μη κλείνει σωστά ο κατώτερος οισοφαγικός σφικτήρας;

Παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν στο να μη κλείνει σωστά ο σφικτήρας μπορεί να είναι:

• ανατομικοί (π.χ. διαφραγματοκήλη),
• μειωμένη περίσταλση του στομάχου (εναλλασσόμενη χαλάρωση και σύσπαση του στομάχου),
• χαλάρωση του κάτω οισοφαγικού σφικτήρα (κάποιες τροφές τον χαλαρώνουν, κάπνισμα, ορισμένα φάρμακα, ορμόνες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης) ή η πίεση που ασκείται από την κοιλιά στον κάτω οισοφαγικό σφικτήρα και τον κάνει να χαλαρώνει (π.χ. το υπερβολικό σωματικό βάρος, κατανάλωση μεγάλων γευμάτων, εγκυμοσύνη).

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης στην υγεία;

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση μπορεί να οδηγήσει σε:

• Οισοφαγίτιδα,
• Στένωση
• Έλκος,
• Αιμορραγία,
• Αλλαγές στην κυτταρική δομή του οισοφάγου (Barrett syndrome) και
• Καρκινογένεση

 

 

Ποια είναι τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης;

• Κάψιμο στο στήθος
• Όξινη γεύση στον φάρυγγα
• Ρέψιμο
• Πονόλαιμο και χρόνιο βήχα
• Δυσκολία κατάποσης
• Αίσθηση σβώλου στο λαιμό
• Παλινδρόμηση φαγητού
• Φλέγματα
• Επίμονη λαρυγγίτιδα και βραχνή φωνή

 

Κάποιες ανατομικές και κινητικές δυσλειτουργίες μπορούν να θεραπευτούν ενδοσκοπικά ή χειρουργικά. Υπάρχουν και φάρμακα που δίνονται στη διαχείριση της γαστροιοισοφαγικης παλινδρόμησης που έχουν ως στόχο τη μείωση της οξύτητας των γαστρικών υγρών, τη δημιουργία ενός προστατευτικού φίλτρου για την προστασία του βλεννογόνου του οισοφάγου και τη διευκόλυνση της πέψης. Τέτοια φάρμακα είναι:

• τα αντιόξινα (π.χ. Maalox, Simeco),
• ανασταλτικά γαστρικής έκκρισης (π.χ. Gastrozepin, Tagamet, Prazolin) και κυτταροπροστατευτικά (π.χ. Peptonorm, Cytotec)

Αλλαγές όμως στον τρόπο ζωής, όπως διακοπή καπνίσματος, αλλαγή στη θέση ύπνου και στη διατροφή μπορούν φυσικά να βελτιώσουν τα συμπτώματα.

Διατροφή και γαστροοισοφαγικη παλινδρόμηση

Για άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση που έχουν βάρος παραπάνω από το φυσιολογικό ή έχουν πάρει βάρος πρόσφατα συστήνεται η απώλεια βάρους.

Το τελευταίο γεύμα θα πρέπει να απέχει τουλάχιστον 2-3 ώρες πριν την κατάκλιση. Υπάρχουν περιπτώσεις που θα πρέπει το τελευταίο γεύμα με στέρεες τροφές να απέχει ακόμη και 4 ώρες πριν από τον ύπνο.

Τροφές που πυροδοτούν τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης θα πρέπει να αποφεύγονται. Το τι τροφές πυροδοτούν τα συμπτώματα διαφέρουν από άτομο σε άτομο και για αυτό συστήνεται η καταγραφή κατανάλωσης τροφών (π.χ., σε ένα διατροφικό ημερολόγιο). Παρόλα αυτά, δίνουμε μια λίστα στον ασθενή με τροφές  που συχνά προκαλούν προβλήματα. Τέτοιες είναι:

• Όξινες τροφές (π.χ. ντομάτα, εσπεριδοειδή, αναψυκτικά)
• Συγκεκριμένα μπαχαρικά (π.χ. μέντα, κάρυ, πιπέρι, κανέλα)
• Πικάντικες τροφές
• Τροφές πλούσιες σε λιπαρά
• Τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη
• Τροφές που περιέχουν καφεΐνη (καφές, σοκολάτα, αναψυκτικά τύπου κόλα)
• Αλκοόλ
• Ροφήματα με ανθρακικό

Εκτός από τις τροφές που θα πρέπει να αποφεύγονται θα πρέπει να δοθεί έμφαση και στη διατροφική συμπεριφορά του ασθενή ως προς την ποσότητα, την ώρα και την ταχύτητα κατάποσης.

Αν χρειάζεσαι το δικό σου πρόγραμμα διατροφής για να διαχειριστείς και να απαλλαγείς από τα συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, μπορείς να κλείσεις το δικό σου ραντεβού .

Αποποίηση ευθύνης

Οι πληροφορίες που παρέχονται στο παρόν ιστολόγιο έχουν ενημερωτικό και μόνο χαρακτήρα και δεν προορίζονται για τη διάγνωση ή τη θεραπεία τυχόν ιατρικών θεμάτων. Ουδεμία από τις αναγραφόμενες πληροφορίες έχει πρόθεση να υποκαταστήσει οποιαδήποτε εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία. Χρειάζεται πάντα να ζητάτε ατομικές συμβουλές, προσαρμοσμένες στις δικές σας ανάγκες και επιθυμίες, από τον προσωπικό γιατρό και διαιτολόγο σας. Αν θέλετε το δικό σας εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής μπορείτε να κλείσετε online το ραντεβού σας ή να τηλεφωνήσετε στο 2310 229 099.

Βιβλιογραφία

Newberry C, Lynch K. The role of diet in the development and management of gastroesophageal reflux disease: why we feel the burn. J Thorac Dis. 2019;11:S1594-S1601. doi: 10.21037/jtd.2019.06.42.