Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης;

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αναγνωρίστηκε ως ασθένεια 3000 χρόνια πριν από τους αρχαίους Αιγύπτιους και Ινδιάνους. Σήμερα υπολογίζεται ότι 1 στους 11 έχει Σακχαρώδη Διαβήτη παγκοσμίως. Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μια μεταβολική δυσλειτουργία η οποία χαρακτηρίζεται από υπεργλυκαιμία. Υπεργλυκαιμία είναι τα υψηλά (πάνω από το φυσιολογικά) επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Μπορεί να προκύψει είτε λόγω ανεπαρκούς έκκρισης ινσουλίνης είναι λόγω αναποτελεσματικής δράσης της ινσουλίνης. Ο Σακχαρώδης Διαβήτης μπορεί να προκληθεί από άλλες ασθένειες (γενετικά σύνδρομα, λοιμώξεις, μετά από χειρουργείο), φάρμακα (λήψη κορτικοστεροειδών) ή δυσθρεψία (δηλαδή μη ισορροπημένη πρόσληψη τροφής).

 

Τι είναι η ινσουλίνη;

Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη η οποία εκκρίνεται από τα β-κύτταρα του παγκρέατος, γνωστά ως νησίδια του Langerhans, και είναι απαραίτητη στο να περνάει το σάκχαρο (η γλυκόζη) από το αίμα μέσα στο κύτταρο. Στο βίντεο παρακάτω μπορείς να δεις πώς η ινσουλίνη “βοηθάει” τη γλυκόζη (το σάκχαρο) να μπει από το αίμα (το κυκλοφορικό σύστημα) μέσα στα κύτταρα.

 

Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα ανεβούν πάνω από ένα συγκεκριμένο όριο , όπως για παράδειγμα μετά από ένα γεύμα, το πάγκρεας εκκρίνει ινσουλίνη. Η ινσουλίνη βοηθάει το σώμα μας να διατηρεί τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σταθερά, έτσι ώστε να αποφεύγονται επεισόδια υπογλυκαιμίας (πολύ χαμηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα) ή υπεργλυκαιμίας.

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι του Σακχαρώδη Διαβήτη;

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης έχει 3 τύπους με βάση την αιτιολογία και τα κλινικά του συμπτώματα: Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1 (ΣΔ1), Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) και Σακχαρώδης Διαβήτης κύησης. Στον ΣΔ1 έχουμε πλήρη απουσία ινσουλίνης, καθώς τα β-κύτταρα του παγκρέατος δεν μπορούν να παράγουν ινσουλίνη, λόγω κυτταρικών αυτοάνοσων διαδικασιών. Στον ΣΔ2 υπάρχει αντίσταση στην ινσουλίνη και σχετική έλλειψη ινσουλίνης. Αντίσταση στην ινσουλίνη είναι όταν τα κύτταρα του σώματός μας αντιστέκονται στη δράση της ινσουλίνης και απαιτείται μεγαλύτερη ποσότητα ινσουλίνης προκειμένου να περάσει η γλυκόζη από το αίμα μέσα στο κύτταρο από το φυσιολογικό. Ο Σακχαρώδης Διαβήτης κύησης χαρακτηρίζεται από οποιοδήποτε βαθμού ανοχή στη γλυκόζη κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης. Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα κατά τη διάρκεια της κύησης αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών τόσο για το έμβρυο όσο και για τη μητέρα.

Τι μπορεί να γίνει αν ο Σακχαρώδης Διαβήτης δεν είναι καλά ρυθμισμένος;

Ο μη καλά ελεγχόμενος Σακχαρώδης Διαβήτης, οι μεγάλες αυξομειώσει στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και το υψηλό σάκχαρο οδηγεί σε καταστροφή των οργάνων, κυρίως των ματιών (τύφλωση λόγω καταστροφής των μικροσκοπικών αγγείων του ματιού), νεφρών (λόγω καταστροφής των αγγείων των νεφρών), νεύρων και του καρδιαγγειακού συστήματος.

Στόχος του Σακχαρώδη Διαβήτη είναι η διατήρηση του σακχάρου στο αίμα μέσα στα φυσιολογικά επίπεδα.

Πώς μπορούμε να το πετύχουμε αυτό;

 Μπορούμε να πετύχουμε τον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο και τη διατήρηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα μέσα στα φυσιολογικά επίπεδα με φαρμακευτική αγωγή, ελεγχόμενη άσκηση και τη διατροφή.

 

 

 

Διατροφή και Σακχαρώδης Διαβήτης

Η διατροφή μπορεί να βελτιώσει τον μεταβολικό έλεγχο και έτσι να έχουμε καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο.

Στόχος της διατροφικής αγωγής στον Σακχαρώδη Διαβήτη είναι να πετύχουμε:

1. Καλό γλυκαιμικό έλεγχο και τα επίπεδα σακχάρου να κυμαίνονται εντός φυσιολογικών ορίων
2. Μείωση της φαρμακευτικής αγωγής
3. Μείωση ή/και καθυστέρηση των επιπλοκών του Σακχαρώδη Διαβήτη (όπως καρδιαγγειακά, νεφροπάθειες, κτλ.)

Είναι σημαντικό το άτομο με Σακχαρώδη Διαβήτη να έχει σωματικό βάρος μέσα στα φυσιολογικά επίπεδα, ούτε μεγαλύτερα ούτε μικρότερα. Έτσι, η συνολική θερμιδική πρόσληψη εξατομικεύεται με βάση το παρόν σωματικό βάρος του ατόμου. Χρειάζεται προσοχή στην απώλεια βάρους, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια μυϊκής μάζας και σαρκοπενία. Σαρκοπενία είναι η απώλεια μυϊκής μάζας και δύναμης και αυτό έχει αρνητική επίπτωση στις καθημερινές λειτουργίες.

Το ποσοστό που θα πρέπει να συνεισφέρει κάθε μακροθρεπτικό συστατικό (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπαρά) στη συνολική θερμιδική πρόσληψη ποικίλει. Πιο συγκεκριμένα, οι υδατάνθρακες θα πρέπει να καλύπτουν το 45-60% των συνολικών ενεργειακών αναγκών και οι τροφές αυτές που είναι πλούσιες σε υδατάνθρακες να παρέχουν το άτομο με 30-50γρ φυτικές ίνες τη μέρα και πάνω από το 30% να είναι διαλυτές φυτικές ίνες. Οι πρωτεΐνες θα πρέπει να καλύπτουν το 15-20% των συνολικών ενεργειακών αναγκών και τα λιπαρά το 20-25% των συνολικών ενεργειακών αναγκών. Η δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες και υψηλή σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη.

Κάποια συμπληρώματα διατροφής  μπορούν να λειτουργήσουν βοηθητικά στον γλυκαιμικό έλεγχο. Θα πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι τα συμπληρώματα αυτά δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη δίαιτα και τα φάρμακα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη. Τέτοια είναι η ινοσιτόλη, η βιταμίνη D, η ρεσβερατρόλη, τα πρε- και προβιοτικά, ο ψευδάργυρος, το χρώμιο και το μαγνήσιο. Πριν όμως τη χρήση συμπληρωμάτων θα πρέπει να συμβουλευτείς τον γιατρό σου ή τη Κλινική σου Διαιτολόγο.

Ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη που επισκέπτονται Κλινικό Διαιτολόγο μπορούν να πετύχουν καλύτερη διαχείριση του σακχάρου τους και μείωση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) της τάξεων του 1,9% (Franz et al., 2017). Η γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) αντιπροσωπεύει τον μέσο όρο ενός τριμήνου των επιπέδων σακχάρου στο αίμα του ατόμου.

Αν χρειάζεσαι το δικό σου εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής για τη διαχείριση του Σακχαρώδη Διαβήτη, μπορείς να κλείσεις το δικό σου ραντεβού μαζί μου.

 

Αποποίηση ευθύνης

Οι πληροφορίες που παρέχονται στο παρόν ιστολόγιο έχουν ενημερωτικό και μόνο χαρακτήρα και δεν προορίζονται για τη διάγνωση ή τη θεραπεία τυχόν ιατρικών θεμάτων. Ουδεμία από τις αναγραφόμενες πληροφορίες έχει πρόθεση να υποκαταστήσει οποιαδήποτε εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία. Χρειάζεται πάντα να ζητάτε ατομικές συμβουλές, προσαρμοσμένες στις δικές σας ανάγκες και επιθυμίες, από τον προσωπικό γιατρό και διαιτολόγο σας. Αν θέλετε το δικό σας εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής μπορείτε να κλείσετε online το ραντεβού σας ή να τηλεφωνήσετε στο 2310 229 099.

 

Βιβλιογραφία

• Petroni ML, Brodosi L, Marchignoli F, Sasdelli AS, Caraceni P, Marchesini G, Ravaioli F. Nutrition in Patients with Type 2 Diabetes: Present Knowledge and Remaining Challenges. Nutrients. 2021;13:2748. doi: 10.3390/nu13082748.
• Franz MJ, MacLeod J, Evert A, Brown C, Gradwell E, Handu D, Reppert A, Robinson M. Academy of Nutrition and Dietetics Nutrition Practice Guideline for Type 1 and Type 2 Diabetes in Adults: Systematic Review of Evidence for Medical Nutrition Therapy Effectiveness and Recommendations for Integration into the Nutrition Care Process. J Acad Nutr Diet. 2017;117:1659-1679. doi: 10.1016/j.jand.2017.03.022.